Yayın Etiği
Çalışma değerlendirme süreçlerinde çift-kör hakemlik (double-blind peer review) sistemi kullanılmaktadır. Böylece yazar ve hakemlerin anonim oluşları güvence altına alınmaktadır.
İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, makalelerin yayın haklarını saklı tutmaktadır. Tüm yayın hakları yazarlara aittir. Bununla birlikte, dergide yayınlanan makaleler kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi “Yükseköğretim Kurulu Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” standartları temelinde etik sorumlulukları yerine getirmeyi taahhüt etmekte; editör, yazar ve hakemlerin de dergilere gönderilen bilimsel yazılarda bu sorumlulukların bilincinde olmasına özen göstermektedir.
Araştırma Etiği
İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi araştırma etiğinde uluslararası yüksek standartları benimsemektedir. Çalışmaların etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.
Araştırmanın tasarımı, hazırlanması ve uygulanmasını içeren tüm süreçlerde şeffaflık, özgünlük ve tutarlılık ilkesini gözetilmelidir.
İnsan öğesi içeren araştırmalarda araştırmaya katılan katılımcılar, gönüllü olmalı ve katılımcılardan gönüllü olur onam formunu doldurmaları istenmelidir.
Çocuklar ve vesayet altındaki kişilerin araştırmaya dâhil edilmesi durumlarında yasal vasilerinin onayı alınmalıdır.
Çalışma herhangi bir kurum veya kuruluşta yapılacaksa ilgili kurum veya kuruluştan araştırma için onay belgesi alınmalıdır.
-İnsan öğesi barındıran çalışmalar Etik Kurul İzin belgesine sahip olmalı ve çalışmalarında bunu belirtmelidirler.
Araştırmalarda, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi gözetilmelidir.
Tüm bu maddelerin yanında, “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında (https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Kurumsal/mevzuat/bilimsel-arastirma-ve-etik-yonetmeligi.aspx) belirtilen ve bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler
Madde 4 – (1) Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:
a) İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
b) Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
ç) Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
d) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
e) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
(2) Diğer etik ihlal türleri şunlardır:
a) Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,
b) Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
c) İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek,
ç) İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda ve diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak,
d) İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,
e) Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,
f) Dayanaksız, yersiz ve kasıtlı olarak etik ihlal isnadında bulunmak,
g) Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,
h) Araştırma ve deneylerde, hayvan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar vermek,
ı) Araştırma ve deneylerde, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak.
i) Araştırma ve deneylerde mevzuatın veya Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak.
j) Araştırmacılar ve yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlüğüne uymamak,
k) Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak,
l) Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak,
Yazarların Etik Sorumlulukları
Çalışmaların daha önce yayımlanmamış, bir programa dâhil edilmemiş veya başka bir yerde yayımlanmak üzere değerlendirme sürecine girmemiş olması gerekmektedir. Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz.
Yazar kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklere yönelik izin prosedürlerini gerçekleştirdiğini gösteren belgeye sahip olmalıdır.
Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için etik kurul onayı alınmış olmalıdır.
Dergiye gönderilen çalışmalar özgün olmalıdır. Atıf ve kaynakça gösterimine özen gösterilmelidir.
Çalışmaya katkı sağlayan tüm yazarların adına yer verilmelidir.
Çalışmaların yayınlanmasından sonra fark edilen hatalar ile ilgili dergi editöryal ekibi ile iletişime geçilmeli ve gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.
Çalışmada kullanılan görseller için gerekli durumlarda telif hakları yazar tarafından alınmalıdır.
Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi mümkün değildir.
Çalışmaların içeriğinde ortaya çıkabilecek maddi hatalar, olası etik sorunlar gibi durumlardan nihai olarak yazarlar sorumludur.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Değerlendirilen çalışma ile ilgili tüm bilgiler saklı tutulmalıdır. Farklı mecralarda söz konusu çalışmalarla ilgili beyan, bilgi, müzakere yapılmamalıdır. Hakemlik sürecini içeren belgeler dergi editöryal ekibi dışında paylaşılmamalıdır.
Değerlendirme süreçleri adil yürütülmelidir. Tarafsızlık ilkesine uyulmalıdır. Hakemlerin araştırmayla ilgili, yazarlarla ve/veya eğer mevcut ise araştırmanın finansal destekçileriyle çıkar çatışmaları olmamalıdır.
Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
Hakemler yazıları verilen süre zarfında değerlendirmeli, süre aşımı yaparak yazının sürecini aksatmamalıdır.
Yazılar ile ilgili editörle iş birliği içinde olmalıdır. Uygun gördüğü uyarı ve ek bilgileri editöre aktarmalıdır.
Değerlendirme raporlarında kırıcı, aşağılayıcı ifadelere yer vermemelidir.
Yazardan talep edilen düzeltiler açık bir şekilde ifade edilmelidir
Editöryal Ekibin Yetkileri ve Etik Sorumlulukları
Baş editör, bir çalışmayı ön inceleme aşamasında değerlendirmeye alıp almama konusunda karar verme yetkisine sahiptir.
Editörler; dergi yayın politikalarında yer alan “Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci” politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editörler her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirme sürecinin tamamlanmasını sağlar.
Editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.
Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikâyetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür
Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen sorulara ilişkin açıklayıcı bilgiler vermekle yükümlüdür.
YAYIN POLİTİKASI
İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler dergisi yılda dört kez yayınlanan, ulusal, hakemli (çift taraflı kör hakemlik), yaygın, süreli bir elektronik dergidir.
Dergiye yayınlanması için gönderilen akademik içerik için herhangi bir başvuru ücreti alınmamaktadır. Bu dergi açık erişim sağlama politikasını benimsemiştir, kâr amacı taşımamaktadır ve dergi içeriğine erişim ücretsizdir. Dergiye yayınlanması için gönderilen bilimsel makaleler Türkçe ya da İngilizce olmalıdır.
Değerlendirme Süreci:
Çalışmaların değerlendirme süreçlerinde çift-kör hakemlik (double-blind peer review) sistemi benimsenmektedir. Böylece yazar ve hakemlerin anonim oluşları güvence altına alınmaktadır. Çalışmalar, editör tarafından çift taraflı kör hakemlik politikası ile uyumlu olarak en az iki ulusal/uluslararası hakeme değerlendirmeye gönderilir. Değerlendirmeyi kabul eden hakemlerden, her iki hakem raporunun olumlu olması durumunda çalışma yayımlanabilir, olumsuz olması durumunda ise çalışma reddedilir. Hakemlerden bir olumlu bir olumsuz rapor gelmesi durumunda ise üçüncü bir hakeme başvurulur. Üçüncü hakemin raporu doğrultusunda çalışma kabul ya da reddedilir. Bu inceleme ve değerlendirmeler sonucunda çalışmaya ilişkin yazar(lar)dan değişiklik ve/veya düzeltme istenebilir. Hakem değerlendirme süreci tamamlanmayan çalışmalar bir sonraki sayı için değerlendirmeye alınacaktır. Yayın kararı, hakemlerin talepleri doğrultusunda yazarların gerçekleştirdiği düzenlemelerin ve hakem sürecinin sonrasında baş editör tarafından verilir.
Dergiye gönderilen çalışmalar, intihal içermemeli Turnitin veya iThenticate programlarından alınan intihal raporu, çalışma ile birlikte sisteme yüklenmelidir. Çalışmaların değerlendirilmeye alınabilmesi için Turnitin ya da iThenticate intihal raporunun %15 ve altında olması gerekmektedir.
